چندرسانه‌ای

  1. صفحه اصلی
  2. چندرسانه‌ای
  3. صوت

ویژگى هاى اهل آخرت و پاره اى از نعمت هاى معنوى و اخروى که خداوند متعال به آن ها ارزانى مى دارد

شرح حدیث معراج، بر اساس کتاب سرّ الإسراء- فصول ۱۳، ۱۴ و ۱۵

۲۹تیر۱۳۹۸ / از مجموعه: صوت
شرح حدیث معراج، بر اساس کتاب سرّ الإسراء- فصول ۱۳، ۱۴ و ۱۵
حدیث معراج عصاره‏ ی مکالمات پروردگار با محبوب خود و در حرم سر الإسراء لیلة المعراج با خطابات انس «یا احمد، یا احمد» است. در این حدیث، شاگردْ اول مدرسه‏‌ی عشق، کوتاه‏ ترین و متقن‏ ترین راه سلوک به‏ سوی محبوب را مستقیماً از پروردگار می‏ آموزد و از عقبات ظرایف و لطایف طریق قرب حق سؤال می‏ کند و پاسخ آن را برای امت خود هدیه می‏ آورد. و به تعبیر استاد سعادت‏ پرور(ره) در مقدمه‏ ی کتاب سرالإسراء، روایت معراج، بیان مدارج سلوک انسان در مَدرَس مدرسه‏ ی عشق است که معلم آن حقیقت عالم و محبوب کل، و شاگرد آن قلب دایره‏ ی امکان و اشرف کائنات و خلیفةالرحمان، حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص) است.
    Paused

    ویژگی این حدیث برای سالکین، که آن را نسبت به سایر روایات اخلاقی ممتاز می‏ نماید، بیان تفصیلی مقامات مقرّبین و مخلَصین درگاه احدیت از یک سو است؛ و به همین دلیل در سراسر حدیث سخنی از جهنم و درکات آن وجود ندارد و همه جا سخن از مراتب اولیا و صدیقین و شهدا در مشهد عشق است؛

    و از سوی دیگر، طریق سلوک، این راه پر خطر، و عقبات آن بیان شده؛ و لذا مورد عنایت مشایخ این طریق قرار گرفته و استاد علامه‏ ی طباطبایی(ره) و نیز استاد سعادت پرور(ره)، در جلسات اخلاقی خود آن را می‏ خواندند و توضیح می‏ دادند. (برگرفته از کتاب سرالإسراء، سخن ناشر.)

    حدیث معراج لبّ اللباب طریق سیر انسان به کمال مقام قرب الهی است؛ و هرچند حدیثی قدسی است، ولی طور آن به گونه‏ ایست که از جهات گوناگون با سایر کلمات اولیای الهی متفاوت است؛ و لذا چگونگی تفسیر و تبیین آن نیز با سایر احادیث تفاوت می‏ کند. همین امر باعث شده که جلسات شرح حدیث معراج با سایر جلسات اخلاقی تفاوت‏ هایی داشته باشد که به اختصار به آن‏ها اشاره می‏ کنیم:

    استاد سعادت‏ پرور(ره) خود از دست‏ پروردگان اخلاقی مرحوم «علامه‏‌ی طباطبایی(ره)» بود؛ و در سیر و سلوک بر طریق مکتب اخلاقی مرحوم «مولی حسینقلی همدانی(ره)» دستی گسترده داشت؛ و به‏ واسطه‏ ی بیش از 30 سال شاگردی و هم‏نشینی با استاد علامه‏‌ی طباطبایی(ره)، از جزئیات و لطایف طریق سلوک آگاه بود. از همین رو، ایشان طی مباحث مختلف حدیث معراج، به‏ صورتی رمزگونه، اشاراتی به اسرار سلوک و راز و رمز آن نموده است و لذا کتاب «سر الإسراء» نه فقط شرح حدیث معراج و یا موسوعه‏ ای در اخلاق نظری است، بلکه کتاب جامعی در اخلاق عملی و طریق سلوک الی‏ الله بر اساس کتاب الهی، سنت نبوی(ص) و ائمه‏ ی اطهار(ع) است.

    همان طور که استاد در مقدمه‏ ی کتاب «سر الإسراء» اشاره نموده‏ اند، روش ایشان در شرح حدیث، تنها ذکر گزیده‏ ی آیات و روایات مربوط به متن با بیانی مختصر در پایان هر فصل است و تفسیر و توضیح آیات و روایات را بر عهده‏ ی خوانندگان گذارده‏ اند. همین امر کار را برای خوانندگانی که با این روش آشنایی ندارند سخت نموده است؛ چرا که نکات حدیث معراج عمدتاً دستورات عملی و رمزگونه است.

    در طی فرازهای متنوع حدیث معراج، گاه ملاحظه می‏ کنیم که یک موضوع چندین بار طرح شده است. این تکرار، بیانگر اهمیت آن مطلب در میان مباحث اخلاقی است؛ اما استاد فیاض بخش در سلسله‏ ی دروس شرح حدیث معراج، به تبع کتاب، یک مبحث را به‏ طور جامع در یکی از فصل‏ های مربوطه توضیح داده و در بخش‏ های دیگر گذری اشاره‏ وار  به آن نموده‏ اند. در نتیجه مخاطب می ‏تواند به‏ صورت جامع یک موضوع اخلاقی را، علی‏ رغم گستردگی آن در متن حدیث، ذیل یک عنوان و در یک فصل بررسی کند.

    استاد محمدتقی فیاض‏ بخش، که خود سال‏ها کتاب سرالإسراء را مستقیماً از محضر مرحوم استاد سعادت‏ پرور(ره) تلمذ کرده‏‌اند، در جلسات اخلاقی خود شرح مبسوطی پیرامون حدیث معراج بر اساس دروس کتاب سر الإسراء بیان فرموده‏ اند که به‏ حق موسوعه‏ ی جامعی در اخلاق عملی بر مبنای حدیث معراج است.

    ایشان در ضمن درس‏ های شرح حدیث معراج، مطالب حدیث و نیز توضیحات مرحوم سعادت‏ پرور را در دو سطح عام و خاص، از ساده به مشکل و به‏ صورت عقلی و نقلی و برهانی و قرآنی و روایی بیان نموده‏ اند. تبویب و چینش مباحث در بیان ایشان به‏ گونه‏ ایست که به‏ خوبی نکات و ظرایف حدیث و نیز بیانات استاد سعادت‏ پرور(ره) را روشن می‏ نماید و نظم منطقی و برهانی به مباحث اخلاق عملی بر مبنای «معرفت النفس» می‏ بخشد.

    این جلسات از ابتدای سال ۱۳۸۵ آغاز گردید و به همت استاد فیاض‏ بخش همچنان ادامه دارد. در کتاب سرّ الإسراء، متن حدیث معراج به ۳۸ فصل و ۲۷۳ فراز تقسیم شده است(فهرست موضوعی کتاب سرالإسراء). استاد تا کنون موفق به شرح و توضیح فرازهای ۱ تا ۱۰۶ (اواخر فصل ۱۶) شده‏ اند و امیدواریم خداوند توفیق ادامه‏ ی این راه را به ایشان عنایت فرماید و تشنه‏ کامان معارف توحیدی را هر چه بیشتر از این چشمه‏ ی جوشان بهره ‏مند گرداند.

    مطالب مرتبط