«ولایت حقیقتی وجودی است که اولین و زیباترین جلوه توحید در نظام تکوین و تشریع را رقم می‌زند و نه‌تنها جوهره همه ادیان الهی بر مدار آن قرار دارد، بلکه کمال اخیر انسان و فلسفه آفرینش در آغاز و انجام است. در چنین نگاهی، تبیین همه تکاپوی ممکنات در کوتاه‌ترین بیان آن است که همه عالم میهمان سفره ولایت در سیر تسبیحی به سوی کمال اخیر خود در درگاه ولایت‌اند و به این ترتیب، فلسفه تشریع همه ادیان الهی و عالی‌ترین سیر کمالی انسان، رسیدن به قله ولایت و تمکن در توحید است؛ چنان‌که مرحوم علامه طباطبایی(ره) در آغاز رساله فخیم الولایه فرمود: أنّها هی الکمال الأخیر الحقیقی للإنسان، و أنّها الغرض الأخیر من تشریع الشریعة الحقّة الإلهیّة على ما یستفاد من صریح البرهان، و یدلّ علیه ظواهر البیانات الدینیّة.»
(قسمتی از توضیحات پشت کتاب)
بدین ترتیب تبیین موضوع امامت و ولایت و پرداخت آن از زوایای گوناگون، مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسأله در نظام اندیشه دینی و معرفت اسلامی است.
از همین رو، موضوع ولایت و امامت، اساسی‌ترین محور فعالیت‌های علمی و معرفتی استاد فیاض‌بخش بوده و کتاب «ولایت و امامت از منظر عقل و نقل» را باید مهم‌ترین اثر و عصاره سال‌ها تحقیق و تفحص ایشان در حوزه‌های گوناگون علوم عقلی و نقلی دانست.
کتاب در شش جلد تألیف شده:
سه جلد اول حاوی ۱۲ برهان عقلی در تبیین معنای امامت و ولایت در نظام اعتقادی شیعه است.
سه جلد دوم نیز، در ۴۰ برهان، تصویر مقام ولایت را در فرهنگ قرآن ارائه نموده است. موضوع هریک از شش جلد بدین ترتیب است:
جلد اول- براهین کلامی
جلد دوم- براهین اجتماعی
جلد سوم- براهین فلسفی و عرفانی
جلدهای چهارم تا ششم- براهین قرآنی
