دریافت بروشور موسسه به صورت فایل Pdf
مأموریت مؤسسه
مؤسسه فرهنگی هنری «جلوه نور علوی» مأموریت خود را تبیین و ترویج مکتب علمی-تربیتی «اخلاق توحیدی» تعریف نموده است؛ مکتبی که خورشید درخشان آن در روزگار معاصر با مجاهدت دو عالم ربانی و معلم صمدانی، حضرت امام خمینی(ره) و علامه سید محمدحسین طباطبایی(ره)، بیش از هر دوران دیگری تلألؤ یافته و انوارش قلوب ملت اسلام را روشنی بخشیده است. مؤسسه، خود را شاگرد آن دو استاد عظیم میداند و اهتمامش را تبیین و نشر آموزههای ایشان قرار داده است.
مکتب «اخلاق توحیدی» داعیهدار تفکری است که جوهره آن همه شئونات زندگی بشری را در بر میگیرد. فراگیری آن جوهره باعث شده که مفاهیم اساسی و مهمی همچون اسلام، ایمان، اخلاق، عرفان، ولایت، سیروسلوک و… در روزگار ما معنایی دوباره یابد و جانی تازه گیرد و این مرهون مجاهدات امام خمینی و علامه طباطبایی(ره) است.
سیروسلوک توحیدی در این مکتب واجد حقیقتی ناب است که تابِ کشش در تمامی مراتب و شئونات زیست انسانی را دارد. همین حقیقت است که به زندگی آدمی -با همه ابعاد و زوایای متنوعش- معنا و روح میدهد. از همین رو، این مکتب نهفقط برای سالکان عزلتگزین و عارفان منفرد نسخه و دستورالعمل میدهد، بلکه برای تربیت فردی و اجتماعی همه اقشار گوناگون مردم برنامه و راهکار دارد و مشکلات و معضلات پیچیده روزگار معاصر در حوزههای گوناگون فردی و اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و... با نسخه شفابخش مکتب اخلاق توحیدی قابل حل است.
به باور ما، اگر اسلام دین جامع و شاملی است که فرامین ظاهری آن ناظر بر همه امور جاری فردی و اجتماعی انسان است، پس باطن دین و حقیقت احکام الهی، روحبخش همه ابعاد زندگی اوست؛ چنانکه اگر روح نماز، مراتب حضور قلب در محضر پروردگار است و نمازگزار به تناسب حضوری که در هنگام نماز دارد با آن اوج میگیرد و حلاوت انس با محبوب را درک میکند، در سایر شئون زندگی نیز این حقیقت جریان دارد. مهم، درک این مطلب اساسی است که دین ظاهر و باطنی دارد و رابطه این دو مانند جسم و روح است و در همه احکام و اعتقادات باید از ظاهر دین به باطن آن نائل شد. در این صورت است که میتوان بالندگی حیات دینی را در همه ابعاد زندگی به نظاره نشست.
باید زیست ما رنگ و بوی توحیدی به خود بگیرد. اگر هریک از آحاد مؤمنان در میدانی مشغول انجام وظیفه است (یکی در حال تحصیل، دیگری فعالیت اقتصادی، دیگری کار فرهنگی و…) باید همگی در یک نقطه متّفق شوند: آرزوی چشیدن حلاوت انس با محبوب و نیل به بواطن نورانی دین و بالأخره، رسیدن به فیض عظیم شهادت (البته شهادت در این مکتب نه صرفاً به معنای کشته شدن بهدست دشمنان دین، بلکه نائل شدن به مقام شهود حضرت حق و مخلَصیّت است).
مؤسسه بر آن است که راه نیل به این مطلوب را تبیین کند؛ اینکه چگونه به شئون زندگی روزمره رنگ خدایی بزنیم و سلوک توحیدی را در فعالیتها و اشتغالات روزمرهمان داخل نماییم!
هدف کلان مؤسسه، ایجاد فضای تربیت توحیدی
اهتمام اصلی مؤسسه آن است که در این روزگار -که افراد در معرض امواج مکاتب رنگارنگ و نحلههای فکری متنوع هستند- «فضای تربیتی» مناسبی برای تبیین و نشر حقیقت توحید و ولایت شکل دهد. به تعبیر رهبر معظم انقلاب، «آمادهسازی فضا برای رشد معنویّت و رهایی از بردگیِ شهوت و غضب در انسانهای مستعد، یکی از برترین آرزوهاست. باید فضا جوری بشود که انسانهای مستعد بتوانند در آن فضا حرکت کنند و امثال حاج میرزا علی آقای قاضیها و علّامه طباطباییها و شخصیّتهای برجسته به وجود بیایند»[1].
اما تربیت چیست و فضای تربیتی چگونه است؟ در مکتب جناب ملاحسینقلی همدانی(ره) شاهدیم که استاد بیش از آنکه به تعلیم شاگرد و افزودن به سواد وی اهتمام داشته، همواره درصدد آن بوده که زاویه نگاه و افق دید وی را نسبت به معارف دین اصلاح کند، تا با عینک و نگاه دیگری به معارف دین بنگرد. بدین ترتیب، پیوند و مراودهای میان استاد و شاگرد شکل میگرفت و بذر تربیت جوانه میزد. هرچه این پیوند عمیقتر و شاگرد مستعدتر بود، پیشرفت بهتر و بیشتری در میدان علم و عمل حاصل میشد. از آنجا که مؤسسه تلاش میکند وفادار به آن سنت علمی و عملی باشد، فعالیت محوری خود را بر چنین نحو کاری قرار داده است. صرف بازگوکردن مجموعهای از معارف در کلاس یا انتشار آن در قالب کتاب، جزوه و... ترویج و توسعه مکتب در فضای جامعه محسوب نمیشود. مؤسسه بر آن است که مخاطب باید زاویه دید خاص مکتب را پیدا کند، همافق با اساتید آن شود و در محضر ایشان قرار گیرد (در اینجا منظور محضر جسمانی نیست؛ بلکه فضای فکری و معرفتی مراد است). ما معتقدیم که بهترین و باکیفیتترین تربیت بر بستر یک «سیر» و روند حرکتی و بحث و گفتگوی مداوم اتفاق میافتد و مربی باید شاگرد را در فضای تربیتی وارد کند تا به مقصود نائل شود. حاصل تربیت، آمیختهشدن روح او با معارف مکتب است.
راهبرد مؤسسه
مؤسسه برای شکلدادن به این فضای تربیتی، اقدامات متنوعی انجام میدهد. برگزاری دورهها و جلسات حضوری علمی- تربیتی، برگزاری وبینارها و دورههای آموزشی و معرفتی در فضای مجازی، برگزاری همایش، انتشار کتب و جزوات و تولید محصولات چندرسانهای از این قبیل اقدامات است.
این فعالیتها ذیل آرایشی منسجم و مبتنی بر یک طراحی مشخص به انجام میرسد که آن همان راهبرد کلی مؤسسه است. این راهبرد، تأسیس و توسعه «مدرسه علمیه مکتب تربیتی اخلاق توحیدی» است. منظور از این مدرسه علمیه، علاوه بر یک محیط فیزیکی و یک مَدرس برای برگزاری کلاسها و مباحثات علمی، بیشتر یک کانون علمی-تربیتی است که اساتید و مربیانی توانا تربیت میکند، شاگردان و متربیانی نخبه و بااستعداد جذب نموده و پرورش میدهد، برای ایشان فضای آموزشی مناسبی تمهید میکند و مواد آموزشی و خوراک فکری غنی تدارک مینماید. نتیجه شکلگیری این کانون گرم و پویا، منتشر شدن معارف مکتب در فضای جامعه و تولید گفتمان عمومی حول آن است. بدین ترتیب مؤسسه فعالیتهای ترویجی و تبلیغی و نشر کتاب برای مخاطبان عمومی و تولید محتوا در فضای مجازی را ذیل این کانون علمی-تربیتی و به عنوان شعاعی از آن مدرسه علمیه تعریف نموده است.
فعالیتهای مؤسسه
در حال حاضر، راهبرد مؤسسه در فعالیتهای ذیل بروز و ظهور یافته است:
1- برگزاری دورههای تخصصی
مؤسسه منظومه معارف مکتب اخلاق توحیدی را در قالب مجموعه دورههای پیوسته آموزشی- تربیتی به علاقهمندان و مستعدین ارائه کرده است تا مخاطب با طی این طرح گسترده، نهایتاً منظومه معارف شیعی را به درستی و با تسلط کامل بشناسد و دریابد.
سیر دورههای آموزشی-تربیتی مکتب با دوره «شرح حدیث عنوان بصری» آغاز شده و با مباحثی چون «شرح رسائل الإنسان» و «شرح رساله الولایة» علامه طباطبایی(ره) پایان مییابد. آشنایان به ظرایف و لطایف معارف عمیق توحیدی میدانند که مخاطب متنی چون «رساله الولایة» سطح علمی و معرفتی بالایی دارد و تبدیل مخاطب عمومی به چنین مخاطب فرهیختهای -آن هم طی یک سیر آموزشی- تربیتی چندساله- چه امر عظیم و در عین حال ظریفی است. همین توجه، نهفقط حساسیت کلیت این سیر، بلکه حساسیت هریک از حلقات این سیر را به خوبی روشن میکند.
چنانکه پیداست، برگزاری این دورههای تخصصی، نقطه کانونی فعالیتهای علمی-تربیتی مؤسسه در شکلدهی به مدرسه علمیه مکتب اخلاق توحیدی است. مستعدترین و جدیترین افراد که حداکثر اهتمام را در فراگیری و همراهی با سیر علمی و تربیتی مکتب دارند، مخاطب این دورههای تخصصی هستند.
حلقات سهگانه دوره تخصصی عبارتند از: شرح حدیث عنوان بصری، کرامت نفس و معرفت نفس. درباره دلیل این ترتیب و نسبت حلقات آن، ذیل معرفی درسنامههای دوره تخصصی در بخش معرفی کتب منتشره مؤسسه توضیحاتی ارائه شده.
2- برگزاری دورههای ترویجی و تبلیغی در سطح عمومی
مؤسسه خود را موظف میداند صدای مکتب اخلاق توحیدی را به گوش همه دغدغهمندان و کسانی که گرایش به معنویت و معرفت توحیدی دارند، برساند. طبعاً شرکت در دورههای تخصصی به دلایل مختلف، از جمله طولانیبودن دورهها، سطح بالای محتوا، ضرورت حضوریبودن دورهها و... برای همگان امکانپذیر نیست. بنابراین لازم میآید زیرساختی فراهم گردد تا معارف مکتب برای طیف وسیعتری از مخاطبان نیز ارائه شود. برای تأمین این مهم، متون و جزوات متعدد و متنوعی مناسب برای مخاطب عمومی تهیه شده و در اختیار کسانی که علاقهمند به ارائه این مباحث و برگزاری دورههای ترویجی هستند، قرار میگیرد. همچنین مؤسسه با کلیه افرادی که محافل مستعد و مخاطب مناسب برای ارائه معارف مکتب دارند، وارد همکاری میشود و مدرسین مورد تأیید خود را جهت برگزاری جلسات ترویجی اعزام مینماید. برگزاری وبینارها و دورههای مجازی و بهکارگیری ظرفیتهای متنوع فضای مجازی در ارائه دورههای ترویجی و تبلیغی، مورد توجه مؤسسه است.
برخی از جزوات تهیه شده توسط مؤسسه برای استفاده در دورههای ترویجی و تبلیغی به شرح زیر است:
- سیری در باطن عاشورا؛ نگاهی نو به سیر در مدارج شهادت (متن جلسات سخنرانی استاد فیاضبخش در محرم 1399)؛
- فرصت حضور؛ بیان مراتب سلوک الیالله با تکیه بر ادعیه ماه مبارک رمضان (متن جلسات سخنرانی استاد فیاضبخش در ماه مبارک رمضان 1399)؛
- غدیر، عید ظهور حقیقت انسان؛ بیان مراتب معرفت به ولایت (متن جلسات سخنرانی استاد فیاضبخش در عید غدیر 1399)؛
- این چهل شب؛ خوشهای از خرمن معارف اربعین موسوی (متن جلسات سخنرانی استاد فیاضبخش در اربعین موسوی 1400)؛
- مراقبات عید نوروز؛ مروری بر دستورات و مراقبات پایان سال و آغاز سال جدید (تدوین و تنظیم چند بیان از استاد فیاضبخش در جلسات شرح حدیث معراج و شرح حدیث اباذر)؛
- تقرب در درگاه الهی؛ نگاهی به معنای تقرب و راهکارهای عملی آن (تقریری از یک فصل از جلسات شرح حدیث معراج استاد فیاضبخش (فصل هفتم)).
3- تولید آثار مکتوب برای گروههای مختلف مخاطبین
چنانکه ذکر شد، یکی از ارکان ضروری برای شکلدهی به مدرسه علمیه مکتب اخلاق توحیدی، در اختیار داشتن متون باکیفیت و غنیِ علمی و تربیتی است؛ از همین رو، مؤسسه اهتمامی جدی بر این امر مصروف داشته و آثار متنوع و متعددی در زمینههای مختلف و مناسب گروههای مختلف مخاطبین منتشر کرده است.
در این میان، بخش قابل توجهی از این کتابها ذیل طرحی کلان تعریف و تهیه شدهاند و نسبت و ارتباطی معنادار با یکدیگر دارند. در اینجا لازم است جهت استفاده هرچه بهتر مخاطبان از این آثار، این طرح و نقشه کلان مؤسسه و نسبت آثار با یکدیگر توضیح داده شود. توضیحات تکمیلی درباره هریک از کتب در بخش معرفی کتابهای منتشره مؤسسه آمده است.
الف) درسنامهها
متن درسنامهها تمهیدکننده یک سیر تربیتی نظاممند (از بُعد علمی و عملی) است که مخاطب ناآشنا با معارف مکتب را تا حدی پرورش میدهد که مخاطب متون عالی و عمیق مکتب علامه (همچون شرح رسائل سهگانه الانسان و الولایة) قرار گیرد. این متون در حال حاضر به ترتیب عبارتند از:
1) درسنامه آشنایی با فطرت توحیدی (به عنوان مقدمه ورود به دوره تخصصی)؛
2) درسنامههای سهگانه (سه مجلد) شرح حدیث عنوان بصری؛
3) درسنامه کرامت نفس؛
4) درسنامه معرفت نفس.
ب) کتب پشتیبان دورههای تخصصی و عمومی
اغلب مباحث و دروس دورههای تخصصی این ظرفیت را دارند که ماده فعالیتهای پژوهشی بیشتر قرار گیرند. فرآورده این پژوهشها توسط مؤسسه منتشر میگردد. از سوی دیگر، برخی از این دروس نیازمند متون و کتب برای مطالعه و مداقّه بیشتر هستند که مؤسسه خود را موظف به تأمین این کتب و برآوردن نیاز مخاطبین میداند. کتاب «ملاحظاتی درباره منطق سنجش حدیث» یکی از این آثار است که ناظر به نیاز مخاطبان به مطالعه بیشتر پیرامون یکی از دروس شرح حدیث عنوان بصری تألیف گردید.
ج) مبانی مکتب اخلاق توحیدی
مؤسسه برای کسانی که علاقهمند به مطالعه روشمند مبانی نظری و اصول عملی مکتب اخلاق توحیدی هستند، مجموعه کتابهایی فراهم کرده که از موجز به مفصل، از آسان و عمومی به تفصیلی و تخصصی طبقهبندی میشوند. این آثار عبارتند از:
- درآمدی بر مکتب تربیتی علامه طباطبایی(ره)؛
- مبانی اخلاق توحیدی (در دست انتشار)؛
- باطن دین و سیر در مراتب آن (در دست انتشار).
د) اخلاق عملی
علاقهمندان با شرکت در دورههای آموزشی، جلسات اخلاقی و مطالعه آثار مؤسسه، به فضای تربیتی مکتب اخلاق توحیدی وارد میشوند. از میان ایشان، بسیاری تمایل مییابند که از سیر اخلاق عملی (مراقبات و دستورات عملی) مکتب نیز بهرهمند شوند. مؤسسه در این زمینه به یک سیر منظم -که مورد اتفاق عموم علمای اخلاق و اساتید ربانی است- رسیده و با آثاری متنوع، به این نیاز مهم علاقهمندان (در حد وسع) پاسخ داده است. این آثار عبارتند از:
1) مجموعه احکام گناهان، مطابق با فتاوای حضرات آیات عظام خامنهای، سیستانی و مکارم شیرازی؛
2) مجموعه پنججلدی مراقبات اخلاق توحیدی؛
3) مجموعه چهارجلدی دستورات اخلاق توحیدی؛
4) دوره پنججلدی ادب حضور؛
5) آدابالمریدین.
ه) آثار و فعالیتهای قرآنی
مؤسسه منظری خاص در مواجهه با قرآن کریم و انس و فراگیری کتاب الهی دارد. به باور ما، چالش اصلی در بهرهمندی حداقلی از قرآن کریم، این دو موضوع مهم است:
اولاً، نگاه ما مسلمانان به کلام الهی، تناسبی با جایگاه رفیع و حقیقت قرآن ندارد. ما صرفاً برای منظورهای خاصی مثل تبرکجستن یا تلاوت برای ثواب -آن هم از روی عادت- به این کتاب عظیم و سترگ مراجعه میکنیم.
ثانیاً، نظر به اهمیت بهرهمندی حداکثری و هرچه عمیقتر از قرآن کریم، باید گفت که متأسفانه ما پیرامون روش مناسب آموزش قرآن کریم و تفکر و تدبر در آیات آن پژوهش دقیقی انجام ندادهایم و جای خالی یک روش منسجم، نظاممند، هدفمند و... در این زمینه کاملاً مشهود است.
مؤسسه با برنامههای قرآنی و برخی از آثار خود در این حیطه، درصدد رفع این دو نقیصه است. آثار مؤسسه در این راستا عبارتند از:
1) قرآن کریم با ترجمه واژگان برگزیده؛
2) تفسیر مفردات القرآن فی المجمع و المیزان (عربی)؛
3) تفسیر واژگان قرآن کریم؛
4) مقدمهای در روش مواجهه با قرآن؛
5) درسنامه شعله طور؛
6) ترجمان وحی؛
4- دیگر فعالیتها
الف) ثبت، تنظیم و انتشار تاریخ شفاهی مکتب تربیتی اخلاق توحیدی
علاوه بر اسناد مکتوب و آثار قلمی بهجامانده از اساتید سلف، خاطرات و روایات شفاهی ارزشمندی نیز از آن بزرگواران در حافظه شاگردان و اطرافیان ایشان برجای مانده که در شناخت سیره و روش علمی و عملی آنان بسیار راهگشاست. لازم است این موارد -که میتوان آن را «تاریخ شفاهی مکتب اخلاق توحیدی» قلمداد کرد- ثبت و ضبط گردد. لذا یکی از وظایفی که مؤسسه بر عهده خود میداند، همین مهم است که میراث مکتوب و همچنین تاریخ شفاهی برجای مانده از اساتید مکتب جناب ملاحسینقلی همدانی(ره) گردآوری، ثبت، تدوین و نشر شود. کتاب «یاد استاد» اولین محصول مؤسسه در این زمینه است.
در این راستا، مؤسسه تاکنون اقدام به مصاحبه با بیش از دهنفر از شاگردان آیتالله سعادتپرور(ره) و همچنین علامه طباطبایی(ره) نموده که به تدریج متن این مصاحبهها را منتشر خواهد کرد. برخی از این شخصیتها عبارتند از آقایان حجج اسلام: تحریری، وطنخواه، منفرد، ضرابی، عیدی، علیزاده، عربیان، سعیدی، علیپور و ... .
ب) همکاری در آمادهسازی و انتشار آثار اساتید مکتب اخلاق توحیدی
یکی از سیاستهای مؤسسه جلوه نور علوی، همکاری و همیاری با اساتید مکتب تربیتی اخلاق توحیدی در تدوین و نشر آثار ایشان است. تاکنون زمینه انجام این مهم با جناب استاد آیتالله محمدحسین رخشاد فراهم گردیده که انتشار سه کتاب «در محضر ارباب معرفت»، «در محضر بهجت» و «در محضر اساتید ربانی» حاصل آن است.
ج) برگزاری جلسات عمومی معرفتی- اخلاقی
مؤسسه در راستای ترویج معارف عمیق این مکتب تربیتی در میان عموم علاقهمندان، اقدام به برگزاری جلسات اخلاق توسط استاد فیاضبخش، استاد آیتالله رخشاد و استاد حجتالاسلام والمسلمین وطنخواه نموده است. این جلسات عمومی هم بهصورت یک هفته در میان و هم مناسبتی برگزار شده است؛ اهم آنها عبارتند از:
1) جلسات استاد فیاضبخش با عنوان «شرح حدیث معراج (بر اساس کتاب «سرّ الاسراء» آیتالله سعادتپرور(ره))» به صورت مستمر یک هفته در میان از سال 1385 تا 1398؛ مجموعاً حدود 266 جلسه؛
2) جلسات استاد فیاضبخش با عنوان «لوازم و مقدمات سلوک در رساله سیروسلوک علامه بحرالعلوم(ره)» از سال 1400 تا 1403؛ مجموعاً 47 جلسه؛
3) جلسات استاد فیاضبخش با عنوان «شرح حدیث اباذر(ره)» از سال 1389 تا 1393 در قالب 41 جلسه؛
4) جلسات اخلاق «شرح کتاب آدابالصلاة امام خمینی(ره)» از سال 1394 الی 1397؛ مجموعاً 46 جلسه؛
5) جلسات مناسبتی استاد فیاضبخش در ماه محرم، ایام فاطمیه، ماه مبارک رمضان، عید غدیر و اربعین موسوی.
6) جلسات اخلاقی استاد حجتالاسلام والمسلمین وطنخواه به صورت یک هفته در میان از سال 1401 تاکنون؛
7) جلسات اخلاقی استاد آیتالله محمدحسین رخشاد در سال 1401.
د) برگزاری همایش و مراسم بزرگداشت شخصیتهای مکتب اخلاق توحیدی
مؤسسه وظیفه خود میداند در جهت اعتلای نام شخصیتهای مکتب اخلاق توحیدی و نشر سیره ایشان در جامعه و فضای رسانهای کشور نهایت کوشش خود را به عمل آورد. از آنجا که مؤسسه بیش از همه خود را وامدار دو استاد ارجمند، علامه طباطبایی و آیتالله سعادتپرور(ره) میداند، نسبت به بزرگداشت نام و یاد این دو عزیز اهتمام ویژه دارد. از همین رو هر ساله برنامهها و مراسماتی در این زمینه برگزار کرده و ظرفیت رسانههای گوناگون کشور را نیز بهکار میگیرد. برخی از مراسمهای برگزارشده بدین شرح است:
· آیین گرامیداشت استاد آیتالله حاج شیخ علی سعادتپرور(ره) در سالروز ارتحال ایشان، با سخنرانی استاد فیاضبخش و حجتالاسلام والمسلمین شیرازی (داماد و از شاگردان استاد سعادتپرور(ره)) و حجتالاسلام قمی (ریاست سازمان تبلیغات اسلامی) و رونمایی از کتاب «یاد استاد»؛
· آیین بزرگداشت علامه طباطبایی(ره) با سخنرانی استاد فیاضبخش و آیتالله یزدانپناه و رونمایی از کتاب «رسالة فی التوحید» علامه؛
· آیین بزرگداشت مقام شهید، به مناسبت سومین سالگرد شهادت سردار سلیمانی، با سخنرانی استاد فیاضبخش و سردار شیرازی (رئیس دفتر نظامی رهبر معظم انقلاب) و رونمایی از کتاب «شهید».
ه) تولید محتوا در شبکههای اجتماعی
مؤسسه به شبکههای اجتماعی به عنوان بستری برای تربیت مخاطبین مینگرد. علاقهمندان، بسته به عمق و شدت ارتباطی که با معارف مکتب اخلاق توحیدی برقرار میکنند، با محتوای ارائهشده در شبکههای اجتماعی مؤسسه پیوند استوارتری برقرار میسازند. در حال حاضر هزاران نفر مخاطبین آشنا و مأنوس با معارف مکتب اخلاق توحیدی در کانالهای مؤسسه در پیامرسانهای تلگرام، بله، ایتا و سروش عضویت دارند و از محتوای تولیدی مؤسسه استفاده میکنند. بخش قابل توجهی از متقاضیان دورههای تخصصی و تبلیغی-ترویجی مؤسسه از میان همین افراد هستند.