روز پانزدهم: آثار طهارت
پاک‌کنندگی
<وَ هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیٰاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ وَ أَنْزَلْنٰا مِنَ السَّمٰاءِ مٰاءً طَهُوراً>[1]
«اوست که بادها را پیشاپیشِ رحمتش مژده‌دهنده فرستاد و از آسمان آبی پاک و پاکیزه‌کننده نازل کردیم.»
سخن حجت‌الاسلام انصاریان؟حفظ؟
مسلماً صورت ظاهرى هر عبادتى نقش و اثر مطلوبى در روح ایجاد می‌کند و به موازات عبادات، آثار بسیار نیکویى در تنویر و اصلاحات نفسى از خود به جاى مى‌گذارد؛ چنانچه حساً درک مى‌کنیم، طهارت ظاهرى در پاکى و روشنى نفس تأثیر دارد؛ مثلاً هنگامى که به وضو مى‌پردازیم و به وسیلۀ این عمل به طهارت ظاهرى می‌رسیم، در خاتمۀ این عمل یک‌نوع حالت صفا و انبساط در روان خود احساس مى‌کنیم که این حالت قبل از انجام وضو در ما نبود. علتش وابستگى میان روان و تن است وگرنه ظاهر بدن از عالم محسوس و روح (نظر به اصل فطرتش) از عالم ملکوت است و موقعیت آن در این بدن، مانند کسى است که از موطن اصلى خویش دور گشته و غریب افتاده باشد. بنابراین همچنان که از معارف نفسى آثارى به بدن فرود مى‌آید از اعمال جوارحى نیز انوارى به سوى روح بالا مى‌رود.[2]
٭٭٭
کور ظاهر در نجاسۀ ظاهر است
کور باطن در نجاسات، سَر است
این نجاسۀ ظاهر از آبى رود
آن نجاسۀ باطن افزون مىشود
جز به آب چشم نتوان شستن آن
چون نجاسات بواطن شد عیان
این نجاست بویش آید بیست گام
و آن نجاست بویش از رى تا به شام
بلکه بویش آسمان‌ها بر رود
بر دماغ حور و رضوان بر شود[3]
پاداش وضوی کامل
از امام‌هادی{علیه السلام} منقول است که حضرت موسى{علیه السلام} از حق متعال پرسید: خداوندا! کسى که نمازهایش را در وقت به جا آورد، چه ثوابی دارد؟ خطاب رسید: هرچه از من بطلبد، به او عطا می‌کنم و بهشت خود را بر او مباح مىگردانم تا هرجای آن که بخواهد، قرار گیرد. سپس پرسید: خدایا! ثواب کسى که وضو را از خشیت تو کامل به جا آورد، چیست؟ خطاب رسید: او را در روز قیامت در حالی مبعوث می‌کنم که نورش در میان هردو چشم او درخشان باشد.[4]
٭٭٭
«رَبِّ وَ اجعَل ما طَهُرَ مِن طُهرَتِک عَلَى بَدَنِی طُهرَةَ خَیرٍ حَتَّى تُطَهِّرَ بِهِ مِنِّی ما أَکُن فِی صَدرِی وَ اُخفِیه فِی نَفسِی.»[5]
«پروردگارا! پاکی بدنم که به وسیله طهارتت حاصل شده را پاکی خیری قرار ده تا به سبب آن، آنچه در سینه‌ام و درون نفسم مخفی است، پاک گردانی.»
روز شانزدهم: آثار طهارت
خیر و برکت در خانه
«قالَ رَسولُ الله{صلوات الله علیه}: مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَکْثُرَ خَیْرُ بَیْتِهِ فَلْیَتَوَضَّأْ عِنْدَ حُضُورِ الطَّعَام.»[6]
«رسول خدا{صلوات الله علیه} می‌فرماید: هرکس دوست دارد خیر و برکت خانه‌اش بسیار باشد، در هنگام آورده‌شدن غذا وضو بسازد.»
نورانیت صورت
«قالَ رَسُولُ اللَّهِ{صلوات الله علیه}: یَحْشُرُ اللَّهُ أُمَّتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ بَیْنَ الْأُمَمِ غُرّاً مُحَجَّلِینَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوء.»[7]
«رسول اکرم{صلوات الله علیه} می‌فرماید: خداوند در روز قیامت امتم را به خاطر آثار وضویشان، انسان‌هایى نشاندار و پیشانىسفید بر مىانگیزد.»
سخن آیت‌الله فهری زنجانی{رحمة الله علیه}
تخصیص اعضا چهارگانه به طهارت از آن جهت است که آدمى به واسطه این اعضا بر سایر موجودات شرف و فضل یافت. یکى صورت است که دیگران را برین صفت نیست؛ ربّ‌العالمین منّت نهاد و گفت: <وَ صَوَّرَکُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَکُم>[8]. دیگر هر دو دست‌اند که آدمى بدان طعام خورد و همۀ جانوران دیگر به دهن خورند؛ رب‌العزّة منّت نهاد و گفت: <وَ لَقَدْ کَرَّمْنٰا بَنِی آدَمَ>[9]؛ یعنى «بالیدین الباطشتین الصالحتین للاکل و غیره». سوّم سَر است که در آن، عقل است و در عقل، شرف دانایى است که دیگران را نیست؛ ربّ‌العالمین منّت نهاد و گفت: <لَآیٰاتٍ لِأُولِی الْأَلْبٰابِ>[10]. چهارم دوپایند بر قامت راست زیبا کشیده تا بدان می‌روند و دیگران را پاى بدین صفت نیست؛ خداوند متعال فرمود: <لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسٰانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ>[11]. چون این نعمت را بر فرزند آدم تمام کرد، طهارت این جوارح را از باب شکر آن نعمات از انسان خواست.[12]
٭٭٭
از اول در صفای طاعت آویز
ز خوفت درگذر در راحت آویز
از اول در وضو میدان تو اسرار
که از اینجا چه خواهی کرد این کار
حقیقت می‌شود هر نفس کل پاک
از اول تا بدانی عین دل پاک[13]
استغفار ملائکه
علی (شهید سیفی) مشغول وضوگرفتن بود که یکی از همسایه‌ها به شوخی گفت: چرا زود به زود وضو می‌گیری؟ گفت: دائم‌الوضوبودن فواید زیادی دارد؛ صورت را نورانی و روزی را زیاد می‌کند؛ و از هر قطرۀ آبش فرشته‌ای به وجود می‌آید که تا موقع مرگ برای انسان استغفار می‌کند.[14]
٭٭٭
«اللَّهُمَّ! صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ طَهِّرْ قَلْبِى وَ جَسَدِى وَ زَکِّ عَمَلِى وَ اقْبَلْ سَعْیِى وَ اجْعَلْ ما عِنْدَکَ خَیْراً لِى.»[15]
«خداوندا! بر محمد و خاندانش درود فرست و قلب و بدنم را پاکیزه گردان! و کردارم را پاک و بىآلایش فرما و کوششم را بپذیر! و آنچه که در نزد توست را برایم خیر قرار ده!»
روز هفدهم: آثار طهارت
برآورده‌نشدن حاجت
«قَالَ الإمامُ الصَّادِقُ{علیه السلام}: مَنْ ذَهَبَ فِی حَاجَةٍ عَلَى غَیْرِ وُضُوءٍ فَلَمْ تُقْضَ حَاجَتُهُ فَلَا یَلُومَنَّ إِلَّا نَفْسَه.»[16]
«امام صادق{علیه السلام} می‌فرماید: هر کسی بدون وضو در پی حاجتی برود، اگر حاجتش برطرف نشد، کسی جز خودش را سرزنش نکند.»
سخن آیت‌الله مظاهری؟حفظ؟
قرآن کریم مى‌فرماید: <یَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنٰاتِ یَسْعىٰ نُورُهُمْ بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ بِأَیْمٰانِهِمْ بُشْرٰاکُمُ الْیَوْمَ جَنّٰاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهٰارُ خٰالِدِینَ فِیهٰا ذٰلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ>[17]؛ یعنى یک‌دسته مى‌روند در حالى‌که نور جلوى آنهاست. آنجا تاریک است و باید از این دنیا براى آنجا نور تهیه کرد. لذا در روایات مى‌خوانیم آن کسانى که در دنیا وضوى خوب مى‌گیرند، در قیامت دست‌هایشان مى‌درخشد. آن کسانى که دلى به دست آوردند، خدمتى کردند، دل بینوایى را خوش کردند، دل زیردست را خوش کردند، دیگران را عفو کردند، آنجا نور دارند. آنها که نمازشب خواندند، نماز اول وقت خواندند، آنجا نور دارند.[18]
٭٭٭
کار خود آن است و غیر آن عبث
کن طهارت تا شوى پاک از خبث
هم خبیث و هم حدث، نفس بد است
هستى او پیش ره همچون سد است
چون که سد را برگرفتى از میان
دان که کشتى همچو جو آنسو روان
سوى آن دریا رود این جوى تو
بیند آن رو را دو چشم روى تو[19]
حضور ملائکه
دختر علامه طباطبایی{رحمة الله علیه} نقل می‌کند: زمانى در درکۀ تهران بودیم که دیدم مرحوم پدر بر سجادۀ نماز مشغول عبادت است. همان لحظه به حیاط رفتم و دیدم ایشان در حیاط قدم مىزند. باز به اتاق رفته و دیدم همان لحظه سرگرم عبادت است! تعجب کردم که چطور در یک‌لحظه ایشان در دوجا هستند! این مطلب را با مادرم در میان گذاشتم و مادر فرمود: دخترم! مگر نمىدانى اولیای خدا هنگامى که دست از عبادت مىکشند، خداوند فرشتهاى را به شکل آنان مىآفریند تا به جاى آنان عبادت کند؟!
مرحوم شیخ‌عبداللّه پیاده نیز مىگفت: وقتى وضو مى‌گیرم و با طهارت مىخوابم، مىبینم ملائکه در محل عبادتم به جای من عبادت مىکنند.[20]
٭٭٭
«اللَّهُمَّ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ... اسْتُرْ عَوْرَاتِنَا وَ طَهِّرْ قُلُوبَنَا وَ حَسِّنْ أَخْلَاقَنَا وَ أَدْرِرْ أَرْزَاقَنَا وَ احْفَظْ أَمَانَاتِنَا وَ تَقَبَّلْ مِنْ مُحْسِنِنَا وَ تَجَاوَزْ عَنْ مُسِیئِنَا وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَیْنِنَا.»[21]
«خدایا! به حق محمد و خاندانش... بدی‌های ما را بپوشان و قبل‌های ما را پاک فرما و اخلاقمان را نیکو کن و رزق ما را افزون گردان! و امانات ما را حفظ کن و از خوبان ما قبول فرما و از بدان ما بگذر و روابطمان را اصلاح فرما!»
روز هجدهم: آثار طهارت
نهی از بقای بر جنابت
«عَنْ عُبَیْدِ اللَّهِ بْنِ عَلِیٍّ الْحَلَبِیِّ قَالَ: سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{علیه السلام} عَنِ الرَّجُلِ أَ یَنْبَغِی لَهُ أَنْ یَنَامَ وَ هُوَ جُنُبٌ؟ فَقَالَ: یُکْرَهُ ذَلِکَ حَتَّى یَتَوَضَّأَ.»[22]
«عبیدالله حلبی از امام‌صادق{علیه السلام} پرسید: آیا سزاوار است انسان در حال جنابت بخوابد؟ حضرت فرمود: این کار کراهت دارد مگر اینکه وضو بگیرد و با وضو بخوابد.»
سخن عزالدین کاشانی{رحمة الله علیه}
از سنن الهی این است که انسان... بعد از عشا تجدید وضو کند. زیرا وضو در این وقت اثری تام در تیسیر قیام شب دارد.
دیگر آنکه خفّت معده از طعام و اقتران تناول طعام به ذکر حق تعالى داشته باشد تا ثقل طعام و کدورت آن مانع از قیام شب نگردد. و دیگر آنکه به وقت خواب بر طهارت باشد و آب وضو را معدّ و مرتّب دارند تا نفس را برخاستن از خواب آسان‌تر بود.[23]
٭٭٭
صادقان را می‌رسد از عالم بالا مدد
می‌دهد از اشک انجم، چرخ شستشوی صبح
در حریم پاکبازان بی‌وضو رفتن خطاست
تا نشویی دست از دنیا، مرو در کوی صبح[24]
معالجه درد، به وسیله وضو
هیچ‌گاه دیده نشد که محدث قمی{رحمة الله علیه} بدون وضو و طهارت حدیثی را یادداشت کند یا بی‌وضو دست بر صفحۀ کتاب حدیث یا جلد آن بگذارد. همیشه هنگام مطالعه کتاب حدیث دو زانو و رو به قبله می‌نشست. فرزند ایشان نقل می‌کند: فراموش نمی‌کنم زمانی که در نجف اشرف بودیم، یک‌روز صبح در حدود سال 1357ق (دو‌سال قبل از وفاتشان) از خواب برخاستند و اظهار داشتند: امروز چشمم به شدت درد می‌کند و قادر به مطالعه و نوشتن نیستم؛ از این رو، بسیار ناراحت به نظر می‌رسیدند. تقریبا زبان حالشان این بود که شاید خاندان پیامبر؟عهم؟ مرا از خانه‌شان طرد کرده باشند. آن مرحوم گاهی این مطلب را با تأثّر می‌گفت و می‌گریست.
روزی به منزل بازگشتم و دیدم ایشان مشغول نوشتن هستند. عرض کردم: درد چشمتان بهتر شد؟ فرمود: درد به کلی مرتفع گردید؛ سؤال کردم: به چه معالجه فرمودید؟ فرمود: وضو ساختم و مقابل قبله نشستم و کتاب «کافی» را به چشمم کشیدم؛ درد چشمم برطرف شد. ایشان تا پایان عمر دیگر به درد چشم مبتلا نگردید.[25]
٭٭٭
«اللَّهُم... وَفِّقْنِی فِیهَا لِعَمَلٍ تَرْفَعُهُ وَ دُعَاءٍ تَسْمَعُهُ وَ تَضَرُّعٍ تَرْحَمُهُ وَ شَرٍّ تَصْرِفُهُ وَ خَیْرٍ تَهَبُهُ وَ غُفْرَانٍ تُوجِبُهُ وَ رِزْقٍ تُوَسِّعُهُ وَ دَنَسٍ تُطَهِّرُهُ وَ إِثْمٍ تَغْسِلُه.»[26]
«خدایا!... مرا در روز (بیست‌ویکم ماه رمضان) بر عملی موفق بدار که آن را بالا می‌بری و دعایی که می‌شنوی و درماندگی که بر آن رحم می‌کنی و بدی که از آن صرف نظر می‌کنی؛ و خوبی که می‌بخشی و مغفرتی که تو باعث آن می‌شوی و رزقی که وسعتش می‌بخشی و آلودگی که آن را پاک می‌کنی و گناهی که آن را می‌شویی.»
روز نوزدهم: آثار طهارت
رسیدن به خواسته
«قَالَ الإمامُ الصَّادِقُ{علیه السلام}: إِنِّی لَأَعْجَبُ مِمَّنْ یَأْخُذُ فِی حَاجَةٍ وَ هُوَ عَلَى وُضُوءٍ کَیْفَ لَا تُقْضَى حَاجَتُهُ.»[27]
«امام‌صادق{علیه السلام} فرمود: همانا من تعجب می‌کنم از کسی که با وضو در پی حاجتی می‌رود، چگونه به مرادش نمی رسد؟!»
سخن حجت‌الاسلام انصاریان؟حفظ؟
امام‌صادق{علیه السلام} مى‌فرماید: وقتی وضو مى‌گیرى و آب روى صورتت مى‌ریزى، یادت باشد فقط پوستش را نشویی؛ بی‌وضو هم مى‌توان پوست را شست. حضرت مى‌فرماید: چشمت را بشوى؛ بگو: اى خدا! دیگر این چشمم مال توست و جاى دیگر نمى‌رود. احتیاط این است که کناره‌هاى صورتت را هم بشویى؛ یعنى امام مى‌فرماید: گوشَت را هم از شنیدن آنچه خدا نمى‌خواهد، شستشو کن! بعد که دستت را مى‌خواهى بشویى، بگو: دستم را از خیانت، غصب، سرقت، حرام، زدن در گوش مظلوم، از اینکه عصبانى شوم و حقى را ناحق کنم، شسته و پاک مى‌کنم! واى بر وضوهایى که تاکنون گرفته‌ام! این وضو با غسلى که مرده‌شوى به من مى‌دهد، چه فرقى مى‌کند؟! آن‌گاه که مرا غسل مى‌دهند، در هیچ‌چیزِ غسل نیستم؛ یا این طرف مى‌اندازند یا آن طرف؛ نه نیّت مى‌کنم و نه توجه به حقیقتش دارم؛ کس دیگرى مرا مى‌شوید و داخل چاله مى‌اندازد. این وضو، وضوى مرده‌هاست که من مى‌گیرم، نه وضوى زنده‌ها.[28]
تا درون و برون نیارایی
حضرت قدس را کجا شایی؟
تا ز آلودگی نگردی پاک
نگذری از بسیط خطهٔ خاک[29]
وسعت رزق
در حدیث است که مردى نزد رسول خدا{صلوات الله علیه} از اندکىِ روزى شکوه آورد. حضرت به او فرمود: همواره با طهارت باش تا روزىات پیوسته باشد! آن مرد چنین کرد و روزىاش گشایش یافت.[30]
٭٭٭
«اللَّهُمَّ وَ ثَبِّتْ فِی طَاعَتِکَ نِیَّتِی، وَ أَحْکِمْ فِی عِبَادَتِکَ بَصِیرَتِی، وَ وَفِّقْنِی مِنَ الْأَعْمَالِ لِمَا تَغْسِلُ بِهِ دَنَسَ الْخَطَایَا عَنِّی.»[31]
«خدایا! در طاعتت نیتم را مستقر فرما و بصیرتم را در عبادتت مستحکم نما! و مرا به اعمالی موفق کن که به وسیله آن، رذالت خطاها را از من پاک کن!»
روز بیستم: آثار طهارت
اثر وضو قبل و بعد از غذا
«قالَ أَبوعَبْدِاللَّهِ{علیه السلام}: یَا أَبَا حَمْزَةَ الْوُضُوءُ قَبْلَ الطَّعَامِ وَ بَعْدَهُ یُذْهِبَانِ الْفَقْر؛َ قُلْتُ: بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَذْهَبَانِ بِالْفَقْرِ؟ فَقَالَ: نَعَمْ یَذْهَبَانِ بِه.»[32]
«امام صادق{علیه السلام} می‌فرماید: وضو قبل و بعد از غذا، فقر را از بین می‌برد. راوی با تعجب می‌پرسد: پدر و مادرم به فدایت! فقر را از بین می‌برد؟! امام می‌فرماید: بله، فقر را می‌زداید.»
سخن فیض کاشانی{رحمة الله علیه}
در تیمّم دستور داده شده که در صورت تعذّر شستن آنها با آب پاک با خاک مسح شوند تا این اعضاى مهم‌تر بدن راه فروتنى در پیش گیرند و اثر خاک پست را به خود بپذیرند. همچنین به نظر مى‌رسد که اگر نتوان دل را از صفات نکوهیده پاک و به خوی‌هاى پسندیده آراست، باید براى سرکوب و تحقیر آن او را به قیام وادار و با تازیانۀ خفّت و ذلّت او را به حرکت درآورد. شاید مولاى رحیم و سرور کریم به او نظر افکند؛ و چون او را شکسته‌حال و فروتن بیند، پرتوى از انوار درخشان خود را متوجّه او فرماید؛ چه، او مطابق آنچه در اخبار آمده، نزد دل‌هاى شکسته است.[33]
٭٭٭
ای کز آلودگیِّ تو شب و روز
فاقه و فقر تو زیاده شود
بی طهارت مباش تا بر تو
روزیِ تنگ تو گشاده شود[34]
تأثیر وضو در کار فرهنگی
یکی از همرزمان شهید محمد گرامی دربارۀ شیوۀ برخورد ایشان با مفاسد اجتماعی می‌گوید: حاجی برای کم‌کردن بدحجابی و مبارزۀ با تهاجم فرهنگی، کانون تبلیغ و نشر حجاب را راه‌اندازی کرده بود. افراد کانون از قشر خاصی نبودند، بلکه هرکس دلسوز و مخلص انقلاب بود، می‌توانست عضو کانون شود. کسانی که شرایط کار را داشتند، به صورت گروهی می‌رفتند و افراد را ارشاد می‌کردند. عده‌ای هم پلاکاردهایی در زمینۀ حجاب، در سطح شهر نصب کرده بودند.
ایشان به همۀ افراد گفته بود: کارها را با وضو انجام دهید! بعد از مدتی، دادستان نیز اعلام رضایت و تشکر کرده بود.[35]
٭٭٭
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَدِمْ بِالْقُرْآنِ صَلَاحَ ظَاهِرِنَا، وَ احْجُبْ بِهِ خَطَرَاتِ الْوَسَاوِسِ عَنْ صِحَّةِ ضَمَائِرِنَا، وَ اغْسِلْ بِهِ دَرَنَ قُلُوبِنَا وَ عَلَائِقَ أَوْزَارِنَا.»[36]
«خدایا! بر محمد و خاندانش درود فرست و به وسیله قرآن، آراستگی ظاهری ما را مداومت بخش و خطورات وسوسه‌انگیز را از پاکی درونمان دور کن و آلودگی قلب‌ها و پیوندش با گناهان را پاکیزه ساز!»
[1]. الفرقان، 48.
[2]. عرفان اسلامی، ج7 ص91.
[3]. مثنوى معنوى، ص385.
[4]. لوامع صاحبقرانى، ج6، ص320.
[5]. الجواهر السنیة، ص51.
[6]. دعائم‌الإسلام، ج1، ص123.
[7]. دعائم‌الإسلام، ج1، ص100.
[8]. غافر، 64.
[9]. الإسراء، 70.
[10]. آلعمران، 190.
[11]. التین، 4.
[12]. پرواز در ملکوت، ص155؛ سید احمد فهری از روحانیون و مجتهدان معاصر شیعه، بنیان‌گذار حوزۀ علمیۀ دمشق و ۲۹ سال نمایندۀ امام‌خمینی{رحمة الله علیه} و مقام معظم رهبری؟حفظ؟ در سوریه و لبنان بود. وی دارای تألیفاتی در عرفان بوده و از شاگردان سیدعلی آقای قاضی و سیدهاشم حداد؟رهما؟ بوده‌است.
[13]. جوهرالذات (عطار)، دفتر دوم، بخش 35.
[14]. بیا مشهد، ص22.
[15]. إقبال‌الأعمال، ج1، ص56.
[16]. من لایحضره‌الفقیه، ج3، ص157.
[17]. الحدید، ۱۲.
[18]. جهاد با نفس، ج۳، ص۱۷۹.
[19]. انتهانامه، ص305.
[20]. ز مهر افروخته، ص101.
[21]. مصباح‌المتهجد، ج1، ص102.
[22]. وسائل‌الشیعة، ج2، ص227.
[23]. مصباح‌الهدایة و مفتاح‌الکفایة، ص۳۱۵.
[24]. دیوان صائب تبریزی، غزل 2283، به نقل از سایت گنجور.
[25]. از تبار محدثان، ص 37.
[26]. إقبال‌الأعمال، ج1، ص196.
[27]. وسائل‌الشیعة، ج1، ص375.
[28]. نفس، ص349.
[29]. طریق‌التحقیق (سنایی)، بخش 38.
[30]. برگرفته از: عوالی‌اللئالی، ج4، ص5.
[31]. الصحیفةالسجادیة، ص142.
[32]. الکافی، ج6، ص290.
[33]. راه روشن، ج1، ص490.
[34]. جامی، رساله اربعین.
[35]. ظرافت‌های اخلاقی شهدا، ص22.
[36]. الصحیفةالسجادیة، ص178.