روز پنجم: شهادت مؤمنین

آیه

گواهی مؤمنین

<وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلى‏ عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُون‏>[1]

«و بگو: عمل کنید! به زودى خدا و پیامبرش و مؤمنان اعمال شما را خواهند دید؛ و به زودى به سوى داناى نهان و آشکار بازگردانده مى‏شوید؛ پس شما را به آنچه همواره انجام مى‏دادید، آگاه مى‏کند.»

روایت

مؤمنین، شاهد بر مردم

«قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{علیه السلام}:‏ نَحْنُ الشُّهَدَاءُ عَلَى شِیعَتِنَا وَ شِیعَتُنَا شُهَدَاءُ عَلَى النَّاسِ وَ بِشَهَادَةِ شِیعَتِنَا یُجْزَوْنَ‏ وَ یُعَاقَبُونَ‏.»^[2]

«امام‌صادق{علیه السلام} فرمود: ما گواه بر اعمال شیعیانمان هستیم و شیعیان گواه بر مردم هستند؛ با شهادت آنان سایر مردم پاداش و عقاب می‌بینند.»

کلام بزرگان

آیت‌الله طهرانی{رحمة الله علیه}

کسی می‌تواند تحمل شهادت کند و سپس آن را ادا نماید که از مقربین باشد و دارای نور و علم و درایت؛ در آیه قرآن وارد است: <وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ>؛ اعمال ما از دیدار خدا مخفی نیست. ولی عجیب این است که از دیدار پیامبر و مؤمنان نیز مخفی نیست. چگونه با انسان، پیامبر و مؤمنان همراه و همقدم و همزمان و هم‌مکانند که عمل انسان را می‌بینند و بر آن گواهی می‌دهند؟ آری! مؤمنان واقعیِ به دنبال روش رسول‌الله و به پیروی و تبعیت از آن سنت و آیین راستین، در غیب و شهود انسان را می‌بینند و از اعمال او باخبرند.[3]

حجت‌الاسلام قرائتی؟حفظ؟

در قرآن بارها سخن از گواهانِ قیامت مطرح شده است؛ پیامبران، فرشتگان، اولیاى خدا، زمین و اعضاى بدن از گواهان آن روز هستند. امام‌صادق{علیه السلام} فرمود: براى هر امّت و زمانى، امامى هست که مردم با او محشور مى‏شوند. با آنکه خداوند همه‏جا حاضر و به همه‏چیز آگاه است، ولى وجود گواهان متعدّد، عامل پیدایش تقوا و حیا براى مؤمنان و وسیله‏ رسوایى بیشتر مجرمان است. شرط شهادت و گواهى‏، علم و آگاهى همراه با عدالت است؛ بنابراین اولیاى خدا که در قیامت شاهد بر ما هستند، باید در دنیا بر کار ما ناظر بوده و اعمال ما بر آنها عرضه شود و این همان عقیده ماست که به گفته روایاتِ متعدّد و آیۀ مبارکۀ‏ <فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ>^[4]، هر هفته، اعمال ما به امام‌زمان؟عج؟‏ عرضه مى‏شود. بدون این عقیده، آیاتِ «شهادت» و گواهى در قیامت قابل توجیه نیست. چگونه کسى که از اعمال ما خبر ندارد یا عدالت ندارد، در قیامت گواهى بدهد.^[5]

شعر

«پس به‌زودى فعلتان بیند خدا                              هم رسول و مؤمنان پارسا

زود بر گردیده گردید از قرار                                    سوى آن داناى غیب و آشکار

پس شما را آگهى از وى رسد                                  بر هر آنچه کرده‏اید از نیک و بد»[6]

داستان

احاطۀ مؤمن بر عمل دیگران

آیت‌الله طهرانی{رحمة الله علیه} نقل می‌کند: در ایامی که در کاظمین بودیم، روزی به حرم مطهر مشرف شدیم و در برگشت، پسرم که چهارساله بود، چشمش به خیار نوبرانه افتاد و طلب کرد. چون قدری حالت تهوع داشت، برایش نخریدیم و او گریه کرد. وقتی لجبازی و اصرار کرد، روی دست او زدم و از مقابل خیارها گذشتیم.

نزدیک غروب بود که یکی از دوستان گفت: حاج عبدالزهرا گرعاوی بازگشته است. ایشان از متدینین، عاشق حضرت سیدالشهدا{علیه السلام}، دارای گریه‌های طولانی و شوریده بود؛ بدین جهت نیز اهل مکاشفه بود. قرار شد به دیدار ایشان برویم. در راه دیدم مردم دور چیزی جمع شده‌اند و تماشا می‌کنند. وقتی پرسیدم، گفتند: این شیء «تلویزیون» نام دارد. من از دور نگاه کردم و دیدم عکس‌ها و صورت‌های متحرکی روی صفحه نشان داده می‌شود. با خود گفتم: خدایا! بشر به کجا رسیده است که صدا و سیمای افرادی از راه دور را در همان لحظه جلوی دیدگان ما می‌گذارد! وقتی به منزل حاج عبدالزهرا رسیدیم، پس از نماز و احوال‌پرسی و تعارفات گفت: حق با باطل مخلوط نمی‌شود؛ آن دو مثل آب و روغن هستند که اگر هم مخلوط شوند، بالأخره جدا می‌شوند؛ من امروز از نجف که به سوی کاظمین می‌آمدم، ناگاه دیدم ممکن است انسان در طبقۀ دهم از یک‌عمارت باشد و به واسطۀ غفلتی مختصر به طبقات پایین سقوط کند.

من فهمیدم که روی سخن ایشان در واقع با من است و می‌خواهد به من بفهماند که زدن بچه کار درستی نیست؛ طفل را باید با صبر و تحمل آرام کرد. او در همان وقتی که ما از نزد خیارفروش عبور می‌کردیم، در ماشین خود نشسته بود و از اتفاقات پیرامون ما باخبر بود ولی نمی‌خواست صریحاً بگوید. من به ایشان گفتم: به خدا قسم! داستان شما (دیدن از یکصد کیلومتر دورتر) بسیار عجیب‌تر از تلویزیون بود.[7]

ادعیه

«إِلَهِی قَدْ سَتَرْتَ عَلَیَّ ذُنُوباً فِی الدُّنْیَا وَ أَنَا أَحْوَجُ إِلَى سَتْرِهَا عَلَیَّ مِنْکَ فِی الْأُخْرَى إِلَهِی قَدْ أَحْسَنْتَ إِلَیَّ إِذْ لَمْ تُظْهِرْهَا لِأَحَدٍ مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ فَلَا تَفْضَحْنِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَى رُءُوسِ الْأَشْهَاد.»[8]