«تراشیدن محاسن»، در روایات
«قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{صلوات الله علیه}: إِنَّ الْمَجُوسَ جَزُّوا لِحَاهُمْ وَ وَفَّرُوا شَوَارِبَهُمْ وَ إِنَّا نَحْنُ نَجُزُّ الشَّوَارِبَ وَ نُعْفِی اللِّحَى وَ هِیَ الْفِطْرَةُ».[1]
«پیامبر خدا{صلوات الله علیه} فرمود: همانا مجوس ریشهایشان را میتراشند و و سبیلهایشان را بلند نگاه میدارند و همانا ما سبیلهایمان را میتراشیم[کوتاه میکنیم] و ریشها را بلند نگاه میداریم وآن فطرت است.»
معنا و حکم آن
مقام معظم رهبری:
پرسش: آیا تراشیدن ریش، فسق محسوب میشود؟
پاسخ: تراشیدن ریش بنابراحتیاط جایز نیست و احوط این است که احکام و آثار فسق بر آن مترتّب میشود.[2]
آیتالله سیستانی:
تراشیدن ریش یا ماشینکردن آن -اگر مثل تراشیدن باشد- بنابراحتیاط واجب، جایز نیست.[3]
آیتالله مکارم:
پرسش: آیا تراشیدن ریش جایز است؟
پاسخ: احتیاط در ترک آن است.[4]
اقسام و مصادیق تراشیدن ریش
تراشیدن بعض ریش و ریش پروفسوری
مقام معظم رهبری:
پرسش: بعضی از مردان موهای چانه خود را باقی گذاشته و باقی مانده را میتراشند، این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ: تراشیدن مقداری از ریش، حکم تراشیدن تمام آن را دارد.[5]
آیتالله سیستانی:
اگر فرد موی قسمت چانه را نگه دارد و بقیه ریش و محاسنش را بتراشد باز هم این کار، بنابراحتیاط واجب، جایز نیست؛[6]
[در جواب به استفتایی] تراشیدن ریش بنابر احتیاط واجب جایز نیست؛ مگر اینکه مورد اضطرار باشد، یا ترک آن موجب ضرر یا حرجی باشد که معمولاً تحمّل نمیشود .[7]
آیتالله مکارم:
پرسش: ریشتراشی چه حکمی دارد؟
پاسخ: احتیاط در ترک آن است؛ ولى چنانچه قسمت چانه باقى بماند که گاه به آن «ریش پروفسورى» گفته میشود، کافى است.[8]
[1]. وسائل الشیعة، ج2، ص116.
[2]. رسالۀ أجوبةالاستفتائات، سوال۱۴۱۴.
[3]. رسالۀ توضیحالمسائل جامع، مسئلۀ 2246.
[4]. پایگاه اطلاعرسانی دفتر آیتالله مکارم شیرازی، استفتائات.
[5]. رسالۀ أجوبةالاستفتائات، سوال۱۴۱۳.
[6]. رسالۀ توضیحالمسائل جامع، مسئلۀ ۲۲۴۷.
[7]. پایگاه اطلاع رسانی آیتالله سیستانی، پرسش و پاسخ.
[8]. پایگاه اطلاعرسانی آیتالله مکارم شیرازی، استفتائات، گناهان.