«استشمام و عطر زدنِ حرام»، در روایات
«قَالَ{علیه السلام}: أَیُّمَا امْرَأَةٍ تَطَیَّبَتْ لِغَیْرِ زَوْجِهَا لَمْ تُقْبَلْ مِنْهَا صَلَاةٌ حَتَّى تَغْتَسِلَ مِنْ طِیبِهَا کَغُسْلِهَا مِنْ جَنَابَتِهَا».[1]
«حضرت صادق{علیه السلام} فرمود: هر زن شوهردارى که براى غیرشوهر خویش، خود را معطّر سازد، هیچ‌نمازی از او پذیرفته نگردد تا اینکه مانند غسل جنابت خود را بشوید و بوى آن عطر را از خود بزداید.»
اقسام و مصادیق آن
حکم عطر یا کِرِم‌زدن بانوان در بیرون از منزل
مقام معظم رهبری:
زدن عطر یا کرم‌‌های ضد آفتاب، به‌خودی‌خود، جایز است؛ مگر آنکه موجب جلب توجه نامحرم شود؛ لذا باید از کنار مردان عبور نکنند.[2]
آیت‌الله سیستانی:
زنان می‌توانند برای انجام کارهایی از خانه بیرون روند و از عطر برای خوش‌بو‌کردن بدن خود استفاده کنند؛ هر‌چند که ممکن است مردان نامحرم بو را استشمام کنند؛ به شرط آنکه چنان کاری، مردان بیگانه را تحریک نکند و یا قصد زنان، جلب توجه مردان و گرفتار‌کردن آنان نباشد.[3]
آیت‌الله مکارم:
پرسش 1: آیا براى زن جایز است که عطر بزند و از منزل بیرون رود؟
پاسخ: عطر‌زدن خانم‌ها در خارج از منزل در روایت اسلامی نهی شده است؛ ولی چنانچه مقدار کمی برای از‌بین‌بردن بوی عرق و مانند آن بزنند، مانعی ندارد.[4]
پرسش 2: آیا براى خانم‌ها جایز است که عطر بزنند و از منزل خارج شوند؟
پاسخ: در روایات متعدّدى از این کار نهى شده و ظاهر بعضى از آن‌ها حرمت است.[5]
حکم معطر کردن خود برای رفتن به جشن و...
آیت‌الله مکارم:
پرسش: معمول است که بعضى از خانم‌ها هنگام رفتن به مجالس عروسى و جشن، علاوه بر زینت‌هاى نامرئى، خود را معطّر می‌کنند. باتوجه‌به اینکه معطّر‌بودن خود نوعى زینت و آرایش محسوب می‌شود و معمولا بوى آن را مرد نامحرم در بین راه احساس می‌کند، این کار چه حکمى دارد؟
پاسخ: اشکال دارد و در حدیث آمده که تا به منزل برگردد، مورد لعن ملائکه است.[6]
احکام فرعی آن
حکم غسل زنى که برای نامحرم عطر زده
پرسش: انجام غسل برای خا نمی‌که برای نامحرم عطر زده، چه حکمی دارد؟
آیت‌الله سیستانی:
پاسخ: غسل، لازم نیست.[7]
آیت‌الله مکارم:
پاسخ: در فرض سؤال، می‌تواند به قصد ثواب و رجا، غسل انجام بدهد.[8]
معطّر بودن لباس زنان در نماز
مقام معظم رهبری:
پرسش: اگر لباس زنان در هنگام نماز بوی عطر بدهد، اشکال دارد؟ اگر در جایی باشد که بوی عطر او را نامحرم استشمام کند، تکلیف چیست؟
پاسخ: به طور کلی، عطر زدن بانوان مانعی ندارد؛ ولی اگر موجب جلب توجه نامحرم گردد، از کنار نامحرم عبور نکند؛ و در هر صورت، نماز صحیح است.
[1]. من لایحضره‌الفقیه (ط. دفتر انتشارات اسلامى)، ج3، ص440.
[2]. رسالۀ آموزشی،ج 2 ، درس 75.
[3]. فقه برای غرب نشینان، مسئلۀ 499.
[4]. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی، استفتائات، احکام موازین ارتباط با نامحرم.
[5]. احکام بانوان، سوال969.
[6]. همان، سوال970.
[7]. استفتا از پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله سیستانی.
[8]. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی، استفتائات، غسل.